Елде суперпрезиденттік жүйеден бас тартылып, парламенттің өкілеті біршама күшейтілмек. Конституцияда адам құқығына айрықша көңіл бөлініп, табиғи байлықтың шынайы иесі де белгіленген.  

Жаңа Қазақстанның жаңа конституцияы. 33 бапқа 56 түзету енгізіліп, 2 бөлімнің атауы өзгертілді. Бірі – Конституциялық кеңес енді конституциялық сотқа айналмақ. «Бұл дүниежүзілік тәжірибе» - дейді мамандар. Өйткені әлемнің 70-ке жуық мемлекетінде Конституциялық сот құрылған. Осылайша президент ұсынған жаңашылдықтарды арнайы жұмыс тобының мүшелері жан-жақты саралап, елдің басты заңына енгізуге кіріскен. 

Мемлекет басшысы өзгерісті өзгеден емес, өзінен бастауды жөн көрген. Ең алдымен суперпрезиденттік жүйеден бас тартып, өзінің бірқатар өкілеттілігін басқа органдарға беруді жөн деп шешті. Жалпы конституциядағы толықтыруларға сәйкес, парламенттің екі палатасында да өзгерістер бар.

Бақыт Нұрмұханов, Конституциялық кеңестің аппарат жетекшісі:

- Заң қабылдау құқығы негізінен Мәжіліске тиесілі болады. Сенатқа Мәжіліс қабылдаған заңдарды мақұлдау немесе мақұлдамау құқығы беріледі. Реттейтін заңдардың маңыздылығын ескере отырып, конституциялық заңдарды палаталардың бірлескен отырысында қабылдау қолдау тапты.

Мәжіліс депутаттарын сайлаудағы өзгерістер де Ата заңға енгізілді. Бұл бірінші кезекте аралас сайлау үлгісіне қатысты.

Ал Үкімет адам өмірі мен денсаулығына немесе басқа да құндылықтарға қауіп төнген жағдайда заң күші бар нормативтік құқықтық акті қабылдай алады. Жалпы конституциядағы  өзгерістерде басымдық адам құқығына, оны қорғауға берілген. Елдегі басты заңнан өлім жазасының түпкілікті алынып тасталуы да соның бір дәлелі.

Индира Әубәкірова, арнайы жұмыс тобының мүшесі:

- Билік жүйесінде азаматтар өз құқығын қорғауға кеңірек мүмкіндік алады. Бұны қолдайтын бірнеше заңға контитуциялық мәртебе беріледі. Мысалы, адам құқығы жөніндегі заңға. Енді депуттардың алдында үлкен міндет тұр. Олар арнайы жұмыс тобы енгізген өзгертулерді халықтың мүддесіне сай нақтылауы қажет. Билік пен бұқара арасы жақындай түсуі тиіс.

Ата заңның алтыншы бабы да өзгеріске ұшырайды. Онда дәл қазір жер, оның қойнауы, өсімдік жануарлар әлемі, басқа да пайдалы қазбалар мемлекет меншігінде деп жазылған. Енді дәл осы тұсы осылардың бәрі халыққа тиесілі деп өзгертіледі. Бұл қадам жердің де, оның қойнауындағы байлықтың да нақты иесі кім екенін айқындап береді дейді кеңес мүшелері.

Бізді Youtubе-та қараңыз! Бізді Facebook-та, Instagram-да, Telegram-да оқыңыз!